2010 yılı içerisinde Samsun İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen ve yenilenen 16 Nisan 2012 tarihinden itibaren de ziyarete açılan 18 Eylül 2012 tarihinde de resmi açılımı gerçekleştirmiştir. Alaçam Mübadele Müzesi için etnografya eserleri arasında bulunan kıymetli ve tematik olan bir müze olmuştur. Müze içerisinde bulunan eserler, 24 Temmuz 1923 tarihinde gerçekleşen Lozan Antlaşması’nın ek protokolünde yer alan zorunlu göçle mübadillerin yanlarında, günlük kullanım eşyaları, belgeler ve fotoğraflar, tarihin izlerini yansıtmaktadır.
Müze binasının 19.yüzyılında tam olarak son çeyreğinde İptidai Mektebi olarak yapılmasının sonrasında daha sonraki dönemler içerisinde farklı işlevlerde hizmete açılmıştır. Yine kamu binası olarak hizmet vermeye devam etmiştir. Zemin üstü tek katlı olmakta ve kırma çatılı ve Marsilya kiremit örtülüdür.
Müze giriş katında bulunan kısımlar ise: İdari bölüm, dokümantasyon, tuvalet ve depo gibi bölümlerden oluşurken, dokümantasyon bölümü mübadele ve ilçe tarihine ait yayınlar ve mübadele yıllarına ait fotoğraflardan oluşan fotoğraf albümleri de bulunmaktadır.
İkinci katta ise: Eserlerin tefrişinin yapıldığı bölümün yanı sıra tefriş bölümü olarak Lozan Antlaşması’na 30 Ocak 1923 tarihinde konulan ek protokol ve Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Mübadiller kaybedilmiş toprakların aziz hatıralarıdır’ sözü ile misafirlerini karşılamaktadır.
Konum olarak Alaçam’ın Çeşme Mahallesinde yer almasıyla da kolay ulaşım imkanı sunmaktadır.
Açık Adres
Çeşme Mah., Eski Şube Sok. No:8, 55800 Alaçam/Samsun
